علوم اجتماعی
آیین گرگشو در جنوب ایران
  مجید خلیجی 
آیین گرگشو یکی از رسومات قدیمی  مردم بندرنشین جنوب کشور در ماه مبارک رمضان میباشد .البته در برخی دیگر شهرهای ایران مثل بیدگل ،مشهد ،کاشان ،آران هم برگزار میشود.کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عمان، امارات، بحرین، قطر، کویت و عربستان نیز این رسم را تقریبا مثل ما انجام می دهند. ظاهرا این رسم در کشور بحرین قوی‌تر از دیگر کشورهای عرب است.با این همه معلوم نیست که این رسم از کجا شروع شده ؟ ایا از اعراب به ما رسیده یا برعکس؟

تاریخچه :

    اما عده ای معتقدند که كلمه ي گرگشو تغيير يافته ي گره گشا مي باشد كه گويا اولين بار حضرت زهرا (س)، به يمن تولد اولين فرزند خود ، امام  حسن (ع) ؛ با پخش كردن شيريني ميان كودكان همسايه ، خوشحالي خود را با ديگران  قسمت نمود.می‌گویند که مردم برای عرض تبریک به امام علی (ع ) و حضرت فاطمه (س) «قرة عين! قرة عين!» گویان به درب منزل‌شان می‌رفتند و کم‌کم به صورت مناسبتی هر ساله در میان مسلمانان رواج گرفت.

موقعی که پیامبر( ص)خبر شنیدن تولد نوه خود را شنید خوشحال شد و به منزل فاطمه (س) رفت و از طرف خدا اسم ایشان را حسن نامید . مردم نیز برای عرض تبریک نزد ایسان می آمدند و به وی تبریک میگفتند.


برخی معتقدند که این کلمه از «قرع الباب» به معنای درب زدن گرفته شده است. به خاطر اینکه کودکان درب خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می‌کوبند.

برخی اسامی گرگشو در کشورهای  خلیج:

(القرنقشوه)  یا (الطلبة) یا (طاب طاب)  در کشور عمان


( قرنقعوه) در بحرین و قطر

(قريقشون)(الناصفة) (قرقيعان) در عربستان


(قرقيعان) در کویت

چگونگی برگزاری مراسم:

 

    قدیمی‌های بندر معتقدند که بخششی که در این شب صورت می‌گیرد، موجب افزایش رزق و روزی مردم می‌شود، خانواده‌ها از چند شب قبل خود را مهیای گرگشو می کنند.

   در شهرهای جنوبی ایران عصر روز 14 ماه رمضان (در برخی شهرها بعد از افطار و نماز مغرب=شب ولادت امام حسن مجتبی ) کودکان و نوجوانان(فقیر و غنی) به صورت دسته جمعی به درب منازل میروند و از صاحب خانه طلب گرگشو با دو زبان عربی و فارسی میکنند.صاحب خانه نیز با مواد خوراکی از قبیل دانه های گندم برشته شده (دنگ) ،ذرت بو داده ،آجیل و تنقلات ،پول و....... ار آنها پذیرایی میکند و در کسیه آنها می ریزد.


از جمله شعارهایی که کودکان میدهند :

ه گرگشو بت عبشو   سی فردشو


 گرگشو گرگشو    خونه گچی    پر همه چی  

 " عَطینی گِرگِشو"    (گرگشو به من بدهید)

 اعطونا من مالکم (از مالتان به ما بدهید)  

 الله خل عیالکم(خدا خانواده تان نگه بدارد)    

  اعطونا الله یعطیکم (بدهید خدا به شما می دهد)   

  بیت المکه ودیکم (خانه خدا نصیب شما بکند)    

  اعطونا من ماالله (از مال خدا به ما بدهید) 

   الله خل عبدالله (خدا بنده خدا را نگه بدارد)

قرقیعان و قرقیعان بین اقصیر و رمضان» (قرقیعان و قرقیعان بین شعبان و رمضان)

«انطونه حق‌الله یرضی علیکم‌الله» (حق خداوند را بدهید خداوند از شما راضی باشد)

«عطونا الله یعدیکم بیت مکه یودیکم» (به ما عیدی بدهید که خدا عیدی سفر مکه به شما بدهد

«گرگیعان و گرگیعان الله یعطیکم رضعان» به معنای گرگیعان و گرگیعان خداوند به شما بچه عطا کند

«ماجینه یا ما جینه حل الکیس و انطینا» (آمدیم و آمدیم – در کیسه را باز کن و به ماعیدی وشیرینی) بده

در خوزستان بچه ها دو گروه می شوند و گروه نخست می گوید: «گرگیعان و گرگیعان» و گروه دوم جواب می دهد: «الله یعطیکم رضعان» (خدا به شما بچه دهد) یا اینکه «گرگیعان و گرگیعان - الله ایخلی اولیدکم ( خدا پسر کوچولوی شما را نگه دارد). این دو گروه ممکن است به دو گروه دختر و پسر نیز تقسیم شود.

 



نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: